Κύριος σκοπός της επαυξημένης συμβουλευτικής δραστηριότητας για νέες, μικρές αλλά και φυσικά για μεγάλες επιχειρήσεις, είναι η ενίσχυση των δυνατοτήτων που έχει μια εταιρεία, μέσα απο εναλλακτικές και ιδιαίτερες κουλτούρες management και στρατηγικού σχεδιασμού, ώστε να ''αντέξει'' στον ανταγωνισμό, να καινοτομήσει, να προηγηθεί, να κατακτήσει μερίδια αγοράς. 

Όλες αυτές οι δράσεις απαιτούν, τις περισσότερες φορές, το ευκόλως εννούμενο αλλά σκοπίμως ''ξεχασμένο'' απο την συστημική λογική : την ρευστότητα. Και ιδού η μεγάλη χρηματοπιστωτική καινοτομία της εποχής: η εναλλακτική χρηματοδότηση (βλ. crowdfunding, venture capitals, peer to peer, angel investors, private equities, etc.) που μοιάζει ''εξωτερική'' του τραπεζικού συστήματος, αλλά αν κανείς ψάξει τον μίτο της αριάδνης θα βρεί ότι δεν είναι μια κατάσταση τόσο ''αποκομμένη'' απο την κλασική χρηματοπιστωτική βιομηχανία.

Αυτό που θέλω να επισημάνω όμως είναι κάτι διαφορετικό. Η τόνωση της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας στις μέρες μας είναι άμεσα συνυφασμένη με τις προοπτικές χρηματοδότησης, οι οποίες στον ''όμορφο και χαρούμενο'' κόσμο της ασταμάτητης δικτύωσης, στις μικρές και μεγάλες διαδικτυακές Silicon Valley του ψηφιακού πλανήτη, μοιάζουν σαν να βρίσκονται σε ''κοντινές'' αποστάσεις.

Ο βαθμός πρόσβασης όμως στην ρευστότητα που απαιτείται για μια ιδέα,για ένα project ή για ένα στρατηγικό πλάνο αναχρηματοδότησης, δεν είναι και τόσο υψηλός παρά τις όποιες επιτυχείς ενδιάμεσες φάσεις ενός χρηματοδοτικού πλάνου, ειδικά αν πρόκειται για νεοφυείς επιχειρήσεις. Η αλήθεια είναι ότι για κάθε μια start up που στηρίχθηκε αρχικά στα περίφημα λεφτά των 3F (family, friends and fools), πολλές άλλες απέτυχαν να έχουν πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης ή είχαν ελλιπή, γεγονός που τις κατέστησε μή βιώσιμες.

Σε κάθε περίπτωση, η χρηματοδοτική υποστήριξη απο επενδυτές, ιδιώτες και θεσμικούς, έχει πλέον γίνει μια περίπτωση ευρέως διαδεδομένη περισσότερο ως ''προοπτική''. Το timing, η μή απατηλή δικτύωση (δηλαδή η υποβολή ξεκάθαρων αιτημάτων μεταξύ των δικτυωμένων πλευρών) είναι απο τα πλέον σημαντικά προαπαιτούμενα. Σχεδόν όλος ο πλανήτης ''χάνεται'' μέσα στην ατελείωτη επικράτεια της συνεχούς δικτύωσης, βαδίζοντας στα πρότυπα μιας νοητικής λογιστικής (mental accounting) που δήθεν εξισορροπεί  προσδοκίες και οράματα.

Κάθε ιδέα, καθε εφεύρεση ή πατέντα, ως δυνητικό ''εμπόρευμα'', αποτιμάται συνεχώς, σε ένα περιβάλλον ανατιμολόγησης του κινδύνου, και αμέσως έχει την τιμή του στην αγορά. Αυτή η τιμή όμως είναι διαφορετική ως αγοραία αξία και κεφαλαιοποίηση, όταν η δυνητικότητα(potentiality) μετατραπεί σε πραγματικότητα(reality).

Ζούμε στην εποχή της παγίδας ρευστότητας και της κρίσης υπερσυσσώρευσης. 

Μηδενικά έως αρνητικά επιτόκια έχουν μεταλλάξει την φύση της χρηματικής κυκλοφορίας και η ''εξαφάνιση'' της ρευστότητας στην πρωτογενή παραγωγή και το εμπόριο, λόγω της συνεχούς αύξησης των όγκων δραστηριότητας στην διαδικτυακή αχανή αγορά, συμβαδίζουν με δύο φαινόμενα που κατακλύζουν την διεθνή Οικονομία. 

Αναφέρομαι στην τριτογενοποίηση της Οικονομίας (υπηρεσίες) και στην χρηματιστικοποίηση της (financialization). Η τελευταία έχει εξαπλωθεί κυρίως λόγω των χρηματοπιστωτικών καινοτομιών κάποιες εκ των οποίων είναι χαρακτηριστικές στον χώρο των εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης και έχουν φυσικά συμβάλλει θετικά στην ανάπτυξη καινοτόμων projects και εταιρειών.

Το ζητούμενο κατά την ταπεινή μου γνώμη είναι να οριοθετήσουμε τις διαφορές μεταξύ του αμερικανικού και του ευρωπαικού ''συστημικού'' λάθους. Τι εννοώ: η χρηματοοικονομική μηχανική στις ΗΠΑ μάλλον προσαρμόζεται πιο γρήγορα στα δεδομένα της πραγματικότητας (βλ. άμεση ανάκαμψη οικονομιών μετά το κυβερνητικό πρόγραμμα στήριξης τραπεζών-TARP) συγκριτικά με τα δεδομένα στην Ευρώπη. Ειδικά στην Ελλάδα, φιλόδοξες και αξιόλογες προσπάθειες για δημιουργία πλαισίου υποστήριξης της επιχειρηματικότητας (πχ.θερμοκοιτίδες) ''σκοντάφτουν'' πάνω στην μέχρι πρότινος τουλάχιστον κακή δημοσιονομική αλλά και μικροοικονομική κατάσταση, και φυσικά στο περίφημο country risk. 

Νέοι άνθρωποι με ιδέες, ταλέντο και φιλοδοξίες, φρονώ ότι πρέπει να γνωρίσουν πρώτα την αρχιτεκτονική της σύγχρονης χρηματοπιστωτικής υπερδομής, θεσμικής ή μή, των Οικονομιών και μετά να ταξιδέψουν στο όραμα τους, ώστε να αντιληφθούν ότι δεν υπάρχει η Αγορά αλλά οι Αγορές. Η διάκριση αυτή είναι απολύτως αναγκαία σήμερα στο νέο επιχειρηματικό σκηνικό που πάει να στηθεί σε περιβάλλον ισχνής ζήτησης του φθηνού αλλά τόσο ''σπάνιου'' τελικά χρήματος.

Όσο δε αφορά την Καινοτομία, έννοια που ενθουσιάζει και παροτρύνει πολλούς σε σχέδια και στόχους δυστυχώς περιορισμένα στον χώρο της ψηφιακής πραγματικότητας και της δημιουργίας λογισμικών προγραμμάτων και εφαρμογών (στο digital and mobile marketing και στο data management για παράδειγμα), καλό είναι να ορίζεται ως ''στόχος αναζήτησης'', με υποκειμενικά κίνητρα και κριτήρια και πάντα στα πλαίσια ορθολογικού πλάνου και όχι απλής νοητικής λογιστικής, συνοδευόμενης φυσικά απο ρεαλιστική στρατηγική και ευέλικτο σχεδιασμό.

Η πλέον αναγκαία όμως καινοτομία που χρειάζεται να έχουν όσοι επιχειρούν σε καταραμένους τόπους όπως ο δικός μας, είναι αυτή της επιβίωσης μέσω του επαγγελματισμού, της υψηλής αποδοτικότητας της εργασίας και της δημιουργίας συνθηκών οικονομίων κλίμακος, στοιχεία που μόνο η επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο μπορεί να πετύχει. Aυτό το συμπέρασμα είναι αυτονόητο στην διεθνή πρακτική, δυστυχώς όμως είναι δυσνόητο στην Ελληνική μικροεπιχειρηματικότητα του μιμητισμού και της κοντόφθαλμης θεώρησης ευκαιριών για περιστασιακή κέρδη. 

Mια ''άγρια'' ιδέα, μια αποκλίνουσα σκέψη, ένα απρόβλεπτο γεγονός, μπορούν εύκολα να ταξιδέψουν σήμερα στον ανοριοθέτητο χώρο του διαδικτύου, χωρίς κατ ανάγκη να γίνουν προιόν ή υπηρεσία για τις Αγορές, οι οποίες απαρτίζονται απο καταναλωτές, παραγωγούς και επενδυτές, συνθέτοντας ένα συμπεριφορικό παίγνιο μάλλον μή μηδενικού αθροίσματος (σημ: χρειάζεται μεγάλη έρευνα φυσικά για αυτό ώστε να αποτυπωθεί ως συμπέρασμα).

Ηλία Καραβόλιας – European Business Review

Greek Finance Forum

Σχόλια Χρηστών